چکیده

در بیش­تر کتاب­های شیمی تجزیه، کاربرد آمار در تحلیل داده­ های تجزیه­ ای آمده است که نشان­ دهنده­ ی اهمیت آشنایی با روش­ های آماری و به­ کارگیری آنها در موشکافی و ارایه­ ی پاسخ ­هاست. اما از آن­جایی ­که مطالب ارایه شده ­ی آماری در اغلب این کتاب­ ها کافی نیست، مراجعه به متن­ های کاربردی و فراگیر، مانند آن­چه در این کتاب آمده، می­تواند تا حد زیادی پاسخگویی نیاز آزمایشگاه شیمی تجزیه و هر آزمایشگاه اندازه ­گیری کمّی باشد. در این کتاب، آموزش آمار با نرم افزار آماری مینی ­تب به همراه تمرین ­های کاربردی آمده است. به همراه پاسخ نرم افزار، محاسبات مربوطه هم تا حد امکان بازگو گردیده است، به­ طوری ­که اگر کاربری دسترسی به رایانه و نرم افزار نداشته باشد نیز، می­تواند به آسانی از آن استفاده کند. نرم افزار مینی­ تب به ­عنوان یکی از قوی­ترین نرم افزارهای تخصصی آمار برای کنترل کیفیت، کار بر روی اعداد، تحلیل داده­ های تجزیه­ ای و ... شناخته شده است. کاربری آسان با ابزارهای توانمند سبب شده تا کسانی که در زمینه ­ی آمار فعال هستند، از این نرم افزار مطرح آماری استفاده کنند.

این کتاب دارای شش گفتار است.

در گفتار نخست با توجه به نام کتاب، برای آشنایی با نرم افزار مینی ­تب، آموزش کوتاهی از چگونگی کار با این نرم افزار آمده است.

در گفتار دوم مفاهیم پایه­ آماری مانند ارقام معنادار، خطاها، مشخصه­ های مرکزی، پراکندگی و در ادامه هم داده­ های پَرت و آزمون­ های حذف داده مشکوک گفته شده است.

در  گفتار سوم آشنایی با برخی توابع توزیع، مفاهیم بنیادی احتمال، توزیع­ های احتمال و چگونگی یافتن نوع توزیع داده ­ها با نرم افزار آمده است.

در گفتار چهارم آزمون­ های فرضیه پارامتری و ناپارامتری آمده است. در این گفتار تلاش شده تا تمامی ابعاد آزمون ­های فرضیه که یکی از پُرکاربردترین بحث ­ها در کارهای آماری هر آزمایشگاه اندازه ­گیری به ویژه  آزمایشگاه شیمی تجزیه است، بیان شود. 

در گفتار پنجم تجزیه و تحلیل سیستم ­های اندازه ­گیری، که یکی از مباحث آمار کاربردی است، بیان گردید. پاسخ به­ دست آمده در هر آزمایش تحت تاثیر عوامل مختلفی (نمونه، سیستم اندازه­ گیری و غیره ) است، درصورت نادرست بودن نتیجه یک آزمون، باید همه جوانب کار موشکافانه و ریزبینانه بررسی شود. این گفتار در کتاب­ های شیمی تجزیه کم­تر دیده شده و بیش­تر در کُتب مهندسی صنایع آمده است. از ویژگی­ های برجسته کتاب این است که مطالب آن توسط استاد دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران و کارشناس ارشد شیمی تجزیه با ۱۴ سال تجربه در سِمت ­های تکنسین، کارشناس و مسئول آزمایشگاه مجتمع مس سرچشمه کرمان، گردآوری شده است. تا حدود زیادی اهمیت ارتباط دو رشته شیمی تجزیه و مهندسی صنایع در این کار نشان داده شده است. آزمایشگاه اشاره شده یکی از دقیق ­ترین و صحیح ­ترین آزمایشگاه ­های دنیا در آنالیز خاک ­های معدنی، به­ ویژه معدن مس، محصولات میان فرآیندی تبدیل خاک معدن مس به مس فلزی (کاتد) است.

در گفتار ششم نمودار کنترل متغیر بازگو شده است. با توجه به گسترده بودن این بحث، در این فصل تنها بخش­ هایی از این موضوع که می­تواند برای کنترل شرایط آزمایش به­ کار رود، آمده است.

این کتاب در مرکز انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران چاپ شده است و اعضاء محترم انجمن شیمی می­توانند برای تهیه آن و ۲۰ درصد تخفیف به فروشگاه این مرکز انتشارات، به نشانی تهران- میدان رسالت- خیابان هنگام- خیابان دانشگاه- دانشگاه علم و صنعت مراجعه نمایند.

 

امید است که مطالعه این اثر سبب ترویج و رشد علوم تحلیلی در آزمایشگاه ­های اندازه ­گیری شده و با بکارگیری آن، توسعه و اعتبار نتایج داده­ های تجزیه­ ای بهبود یابد.

نکته: معرفی کتاب در سایت انجمن مبنی بر تایید محتوای علمی نمی باشد.